Pedasa Akropolis Suru Koridorlu Güney Geçidi

Abstract

Halikarnassos yarımadasında yer alan Pedasa, antik Karia Bölgesi'nin önemli yerleşimlerinden birisidir ve Leleg halkıyla bağdaştırılan yerleşimler arasında kazısı yapılan tek merkezdir. Pedasa akropolis suru koridorlu güney geçidinde kazılar sonucunda açığa çıkartılan anakaya düzlemindeki kâse formlu bir düzenleme sunu çanağı olarak yayınlanmıştır. Bununla birlikte geçidin genel düzenlemesine bakıldığında ve özellikle de paralel örneklerle karşılaştırmalar yapıldığında bu oyuğun bir sunu çanağı olmadığı görülmektedir. Klasik Dönem'de oldukça yaygınlaşan koridorlu sur geçitleri düşmanın dar bir alanda az sayıda kişiyle saldırmasını ve bu sayede savunmacıların saldıran düşmanı kolaylıkla bertaraf etmelerini amaçlamaktadır. Mevcut örneklere bakıldığında koridorlu geçitlerin iç bitimlerinde içe açılan çift kanatlı ahşap kapılarla kapanmış oldukları görülmektedir. Bu düzenlemenin erken örneklerinden birisi olan Pedasa Güney Kapısı koridorlu sur geçit düzenlemesinin iç batı köşesinde yürüme düzleminde yer alan bu yuvanın da çift kanatlı ahşap sur kapısının yaklaşık 2 m genişliğindeki batı kanadını taşıyan kapı direğinin dönüş yuvası olarak biçimlendirilmiş olduğu anlaşılmaktadır.

Pedasa on the Halikarnassian peninsula is one of the important sites of ancient Caria and it is the only excavated site of the so-called Lelegian settlements. A bowl shaped cavity in the bedrock spur at rear back corner in the corridor of the south gate of the acropolis fortifications of Pedasa was published as a cultic bowl. However, when one looks at the general arrangement of the gate and compares with parallel examples, one can conclude it is not a cultic bowl. Fortification gates with a corridor became common in the Classical period with the intention of reducing the number of attackers in front of the doors, to create a killing zone in front of the door for the defenders. All the parallel examples were closed at the rear by heavy two leaf wooden doors that opened inwards. The Pedasa south gate with corridor is one of the earlier examples of this type, and in this context it can be easily understood that the bowl shaped cavity cut in the bedrock spur at rear back corner was the pivot-socket for one of the two wooden doorposts, that of the 2 m wide west leaf of the two leaf wooden door.