Berlin konferansı sonrasında Osmanlı-İngiliz ilişkilerinde Kıbrıs meselesi (1878-1923)

Abstract

1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (ya da 93 Harbi), Rusya’nın Balkanlara hakim olma, Panslavist politikasını yayma ve Balkan uluslarını Osmanlı Devleti’ne karşı ayaklandırma girişiminin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Osmanlı Devleti bu savaşta, hem Tuna hem de Kafkasya Cephesi’nde Rusya, Romanya, Sırbistan, Karadağ ve Bulgar gönüllülerine karşı mücadele etmiştir. Savaş, Rusya’nın Yeşilköy’e kadar ilerlemesi ve 3 Mart 1878 tarihli Ayastefanos Antlaşması ile sonuçlanmıştır. Bu antlaşma ile Rusya’nın Balkanlar üzerinde nüfuzunu genişletmesi İngiltere, Almanya, Fransa ve Avusturya gibi diğer batılı devletleri telaşlandırmıştır. Çünkü, Rusların Bulgaristan yolu ile sıcak denizlere inmeleri, İngilizlerin Hindistan siyasetine ve Avusturya’nın Bosna- Hersek’i ilhakına set çekmiş olacağı gibi Almanya’nın da yayılmacı politikasına ters düşmekteydi. Bu sebeple Batılı devletlerin girişimleri ile Berlin Konferansı toplanmıştır. Konferans sonunda Osmanlı Devleti'yle; Rusya, Almanya, Avusturya, Macaristan, İngiltere ve Fransa arasında 13 Temmuz 1878’de Berlin Antlaşması imzalanmıştır. 1878 Berlin Antlaşması’nı Osmanlı-İngiliz ilişkileri açısından ele aldığımızda, özellikle ön plana çıkan meselelerden birisi de Kıbrıs Meselesi’dir. Osmanlı Devleti, Kıbrıs’ı İngilizlere geçici olarak bırakmış, fakat daha sonra İngilizlerden geri alamamıştır. Kıbrıs üzerindeki nüfuz mücadelesi iki devlet arasında uzun bir süre devam etmiştir. Bu çalışmada, 1923 Lozan Antlaşması’na kadar olan süreçte, Kıbrıs’ın durumu ele alınacaktır.

1877-1878 Ottoman-Russian War (or the War of 93) was a result of Russia’s policies which aimed at taking control of the Balkans, spreading Panslavic politics and attempting to revolt Balkan nations against Ottomans. In this war, Ottoman struggles against Russian, Romanian, Serbian, Montenegrin and Bulgarian rebels both in Danubian and Caucasian fronts. The war resulted in Russia’s advance as far as Yeşilkö y and the Treaty of San Stefano was signed on March 3 1878. Russia enhanced its control over the Balkans by this agreement. This alarmed other western countries like England, Germany, France and Austria. Because, Russia’s advance to the warm seas would be hindrance to England’s politics in India, Austria’s annexation of Bosnia-Herzegovina and at the same time contradict with Germany’s imperialist politics. As a result, Conference of Berlin was assembled by initiative of the Western countries. At the end of the conference, Treaty of Berlin was signed between Ottoman Empire and the Western powers; Russia, Germany, Austria, Hungary, England and France in July 13 1878. If we deal with the Treaty of Berlin from the Ottoman-English relations perspective, the Issue of Cyprus is one of the important issues that come into prominence. Struggle for domination over Cyprus continued between two states for a long time. Ottoman State temporarily left Cyprus to England but later unable to take it back. In this study, situation of Cyprus until the Treaty of Lausanne of 1923 will be discussed.