Farklı bitkilerden elde edilen uçucu yağların pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus Boisduval) (Acari: Tetranychidae) erginleri üzerinde akarisidal etkileri

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, Artemisia dracunculus L., Satureja hortensis L., Thymbra spicata L., Tanacetum argyrophyllum (C. Koch) ve Tanacetum balsamita L. bitkilerinden elde edilen uçucu yağların, farklı dozlarda (5, 10, 20 µL/petri) ve zamanlarda (24, 48, 72, 96 saat) uygulanmasıyla, pamuk kırmızı örümceği (Tetranychus cinnabarinus (Boisd.) (Acari: Tetranychidae)) erginleri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Yöntem ve Bulgular: Çalışmalar, laboratuvar şartlarında (26±1 oC sıcaklık, %65±5 orantılı nemde) yapılmıştır. Uygulamadan 24 saat sonra en düşük ölüm oranı (%21.3) A. dracunculus’un uçucu yağının 5 µl’lik dozunda, en yüksek ölüm oranı (%56.0) T. balsamita’nın uçucu yağının 20 µl’lik dozunda görülmüştür. 48, 72 ve 96 saat sonra ise en düşük ölüm oranları A. dracunculus’un uçucu yağının 5 µl’lik dozunda (%38.6, %58.6 ve %62.6); en yüksek ölüm oranları ise T. balsamita ve T. argyrophyllum’un uçucu yağlarının 20 µl’lik dozunda (%84.0, %98.6 ve %100) tespit edilmiştir. Pozitif kontrol olarak Dichlorvos, negatif kontrol olarak Etanol+Safsu kullanılmıştır. Ayrıca, uçucu yağların LD değerleri de hesaplanmıştır. En fazla toksisite S. dracunculus yağı için 0,939, en az toksisite ise T. spicata yağı için 13.609 olarak bulunmuştur. Genel Yorum: Genel olarak, tüm zamanlarda ve dozlarda uçucu yağlar karşılaştırıldığında, en fazla ölüm oranları (%36.0-%100) T. argyrophyllum’un uçucu yağında belirlenmiştir. Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Bu sonuçlar, çalışma yapılan uçucu yağların T. cinnabarinus erginlerine karşı potansiyel kontrol etmeni olarak kullanılabileceğini göstermektedir.

Aims: In this study, the toxic effects of the essential oils obtained from Artemisia dracunculus L., Satureja hortensis L., Thymbra spicata L., Tanacetum argyrophyllum (C. Koch) and Tanacetum balsamita L. plant species on carmine spider mite, Tetranychus cinnabarinus (Boisd.) (Acari: Tetranychidae) adults were investigated. Methods and Results: The tests were performed in laboratory conditions (26±1 oC temperature, %65±5 relative humidity). After the treatment 24 h, the lowest mortality rate was determined to be 21.3% in the 5 µL/petri dose of A. dracunculus essential oil while the highest mortality rate was found in the 20 µL/petri dose of T. balsamita essential oil as 56.0%. The lowest mortality rates after 48, 72 and 96 h of the treatment were determined in the 5 µL/petri dose of A. dracunculus oil as 38.6%, 58.6% and 62.6%, the highest mortality rates were recorded in the 20 µL/petri dose essential oils of T. balsamita and T. argyrophyllum as 84.0%, 98.6% and 100%, respectively. Dichlorvos as positive control and Ethanol+Steril water as negative control were used. In addition to LD values of the essential oils were estimated. The highest toxicity was found for S. dracunculus oil as 0,939 while the lowest toxicity was T. spicata oil as 13.609. Conclusions: As general, in comparison essential oils in all times and doses, the highest mortality rates (from 36% to 100%) were determined for essential oil of T. argyrophyllum against T. cinnabarinus. Significance and Impact of the Study: These results showed that the tested essential oils could be used as potential control agents for T. cinnabarinus adults.