Türkiye Cumhuriyetin İlanından 2005’e Eğitim Felsefelerinin İlkokul Programlarına Yansıması

Abstract

Bilgelik sevgisi anlamına gelen felsefe, insanın zihninin sistematik bir biçimde çalışmasının ürünüdür. Eğitim felsefesi ise eğitimin imkânı, doğası, amaçları ve yöntemleri ile ilgili problemleri, felsefeye özgü yöntemlerle ele alan felsefe dalıdır. Eğitim felsefeleri eğitim programlarının şekillenmesinde önemli unsurlardan biridir. Çünkü eğitim programları geliştirilirken, eğitim felsefeleri programın hem yönünün hem de içeriğinin oluşmasında önemli bir rol oynamaktadır. Alanyazındaki çalışmalarda, eğitim programlarına başat eğitim felsefelerinin yansıyıp yansımadığını ya da ağırlıklı olarak programlarda hangi eğitim felsefelerinin yansıdığını gösteren herhangi bir çalışma yer almamaktadır. Bu araştırmada 1926’dan 2005’e geliştirilen ilkokul/ilköğretim programlarına hangi eğitim felsefelerinin yansıdığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Var olan durumu betimlemeyi amaçlayan nitel araştırmada, 1926 İlk mekteplerin müfredat programı, 1936, 1948, 1968 ilkokul programları ile 1998 ve 2005 ilköğretim programları analiz kapsamına alınmıştır. Araştırmanın ana veri kaynağı olan ilkokul/ilköğretim programları doküman incelemesi tekniği kullanılarak incelenmiştir. Programların genel amaçları, amaçları, hedef ve hedef davranışları/kazanımları, içerikleri, öğrenme-öğretme süreçleri, ölçme ve değerlendirme yaklaşımları, araçları ve yöntemleri içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmada, 1926’dan 2005 yılına kadar geliştirilen ilkokul/ilköğretim programlarında ilerlemecilik ve esasicilik felsefelerinin, 2005 programında ise ilerlemecilik felsefenin görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır. 2005 programının uygulamasının ilerlemecilik felsefesinden uzak olduğu görülmüştür. İlkokul programlarında toplumsal, ekonomik ve tarihi temellerinin incelenmesi önerilmiştir.

Philosophy, which means love of wisdom, is the product of the systematic functioning of the human mind. Educational philosophy deals with problems related to the possibilities, nature, aims and methods of education through philosophical methods. Educational philosophies are one of the important elements in shaping educational programs since they play an important role in the formation of both the direction and the content of the program. The literature in the field does not include any studies showing whether the educational programs are reflected in the mainstream educational philosophies or which educational philosophies are predominantly reflected in the programs. In this research, it was aimed to determine which educational philosophies are reflected in primary school programs developed from 1926 to 2005. The primary school curricula of 1926, 1936, 1948, 1968, 1998 and 2005 were included in the research in which survey model is used. The curricula, which are the main data source of the research, were examined using the document analysis technique. The general objectives of the programs, aims, objectives/ outcomes, content, learning-teaching processes, measurement and evaluation approaches, tools and methods were analyzed via content analysis. According to the findings, the progressivism and essentialism philosophies underlie the primary school curricula developed from 1926 to 2005. As for the 2005 program, although progressivism was explicitly stated to inform it, the implementation of the program is seen as far from progressive philosophy. It was proposed that the social, economic and historical bases in primary school curricula should be examined.