Türkiye açısından likidite tuzağının tanımlanması ve çözümlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, dünyadaki ağır ekonomik krizle gündeme gelen likidite tuzağı ve Türkiye’ye olan etkileri incelenmektedir. Likidite tuzağı beklentilerle alakalıdır. Ekonomi likidite tuzağına yakalandığında para ve para dışı varlıklar arasındaki ikame süreci ortadan kalkar, yatırım beklentileri kötümserleşir. Likidite tuzağına yakalanmış ekonomiler tasarruf fazlasına ve durgunluğa sahiptirler. Bu ekonomilerde beklentilerin kötümser olduğundan ve reel faizler negatif değerler aldığından para tutmak rasyonel hale gelir. Bugün gelişmiş ekonomiler derin bir deşasyon ve resesyon sürecinde oldukları dikkate alındığında, likidite tuzağının karakteristiklerine sahiptirler. Ancak dışa açık bir dünyada likidite tuzağından bahsedebilmek için gelişmekte olan ülkelere de bakmak gerekmektedir. Gelişmiş ekonomiler tasarruf fazlalarını gelişmekte olan ekonomilerde değerlendirmekten kaçındıklarında likidite tuzağı benzer bir durum gelişmekte olan ülkelerde de ortaya çıkabilmektedir. Dış kaynağa bağımlı ve pozitif reel faiz ödeme gücüne sahip gelişmekte olan ülkeler genel bir deşasyon ve resesyon sürecinde dış kaynaklara ulaşamadıklarından dolaylı bir şekilde likidite tuzağına yakalanabilmektekiler. Bu makalede likidite tuzağı veya dolaylı likidite tuzağını tanımlanarak bu durumlarda izlenecek para ve maliye politikaları incelenmiştir. Elde edilen sonuç likidite tuzağına yakalanan ekonomilerin sıra dışı para ve maliye politikası izlemesi gerektiğini göstermektedir. Teorik bilginin ışığında da Türkiye ekonomisindeki durgunluk, likidite ve dolaylı likidite tuzağı çerçevesinde tartışılmıştır.

In this study, the liquidity trap, which is on the agenda with the major economic crisis in the world and its effects on Turkey are studied. The liquidity trap is related to the expectations. When the economy is caught in the liquidity trap, substitution process between money and non-cash assets disappears and investment expectations become pessimistic. Economies caught in the liquidity trap have excess of savings and stagnation. In these economies, as expectations are pessimistic and real interests get negative values, it is rational to have money. As today the developed economy is considered to be in the process of deep deflation and recession, they have the characteristics of the liquidity trap. However, in order to mention the liquidity trap in the world which is open, it is necessary to look at the developing countries. Once developed economies avoid using the excess of savings in developing economies, the liquidity trap can be seen in developing countries. In the deflation and recession process, developing countries which are dependent on the foreign resource and have the power of paying the positive real interest can be indirectly caught in the liquidity tap because of not reaching the foreign resource. In this article, By defining the liquidity trap or indirect liquidity trap, monetary and fiscal policies which will be followed in these cases are studied. The result found shows that economies caught in the liquidity trap should follow the extraordinary monetary and fiscal policies. In the light of theoretical knowledge, the stagnation in Turkish economy is discussed in terms of liquidity trap and indirect liquidity trap.