Bir Nef’î Muakkibi Ali Hâdî Okan ve Sihâm-ı Kazâ-yı Zamân Adlı Eseri

Abstract

Klasik Türk şiirinin icra edildiği altı yüzyıl boyunca pek çok şair yetişmiş ve bu şairlerden bir kısmının etkisi yaşadıkları dönemden sonra da yüzyıllarca devam etmiştir. XVII. yüzyıla damgasını vuran ve kendine has bir üslup geliştiren Nef’î bu şairlerden biridir. Nef’î’nin ferdî üslubunu takip eden şairler bir ekol meydana getirmişlerdir. Bu bağlamda birçok edebiyat tarihçisi Nef’î’nin ekol sahibi bir şair olduğunu ifade etmiştir. Nef’î muakkiplerinden biri de Ali Hâdî Okan (1901- 1980)’dır. Nef’î-i Zamân mahlasını kullanacak kadar Nef’î ile özdeşleşen şair, eserlerinden birine de Nef’î’nin Sihâm-ı Kazâ’sından mülhem olarak Sihâm-ı Kazâ-yı Zamân ismini vermiştir. Yaşadığı dönemdeki olumsuzlukları, haksızlıkları yazmaktan ve doğrudan isim vererek şahısları eleştirmekten korkmayan şair hiciv sahasında Nef’î’nin izinde cesaretle yürümüştür. Bu çalışmada, Nef’î’nin günümüze kadar süregelen etkisi, takipçisi olan Ali Hâdî ve eserleri odağında incelenmiştir. Nef’î’nin sanat özelliklerinin Ali Hâdî’nin Sihâm-ı Kazâ-yı Zamân adlı eserindeki etkisi ortaya konulmuş ve karşılaştırmalı olarak iki şairin eserlerinden örnekler verilmiştir. Makalenin “Ek”inde Ali Hâdî’nin 1340 (M. 1924) yılında yayımlanan Sihâm-ı Kazâ-yı Zamân adlı eseri Latin harflerine aktarılarak araştırmacıların istifadesine sunulmuştur.

Throughout the six centuries when classical Turkish poetry was performed, many poets have risen and the influence of some poets among those has lasted for centuries beyond their lifetimes. Nef’î is one of those poets who has made his mark on the 17th century and developed his unique style. Poets who follow his individual strong style has started an ecole. In this context, many literary historians have expressed that Nef’î is a poet with an ecole. One of the followers of Nef’î is Ali Hâdî Okan (1901- 1980). The poet identifies with Nef’î so much that he uses the assumed name Nef’î-i Zamân and he names one of his works as Sihâm-ı Kazâ-yı Zamân inspiring from Nef’î’s work; Sihâm-ı Kazâ. The poet who didn’t hesitate to write about the negativities and injustices of his time and not afraid to criticize directly by addressing names, has tried to show he is a poet of courage just like Nef’î and followed Nef’î’s footsteps in the field of satire. In this study, the extant influence of Nef’î was studied in the focus of Ali Hâdî and his works. The influence of the art features of Nef’î in Ali Hâdî’s work called Sihâm-ı Kazâ-yı Zamân was presented and examples from each poet’s works were given in comparison. In the attachment of the essay, the translated script of Sihâm-ı Kazâ-yı Zamân by Ali Hâdi, published in 1340 (1924) was made available to researchers.