Anadolu sığla ormanları’nın çevre sosyolojisi kapsamında incelenmesi

Abstract

Anadolu Sığla Ağacı dünya üzerinde yalnızca Köyceğiz-Dalyan Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde doğal ve sağlıklı orman oluşturan yoğunlukta endemik bir ağaç türüdür. Tarihsel süreçte yöredeki toplumsal yapının şekillenmesinde önemli roller oynamıştır. Ancak özellikle son yetmiş yıl içerisinde gelişen kentleşme ve yerel tarım politikaları sonucu bu ormanlar devlet ve yöre halkı tarafından tahrip edilmeye başlanmış olup günümüzde neredeyse yok olmak üzeredir. Çalışmada çevre sosyolojisi kapsamında dünyadaki son Anadolu Sığla Ormanları’nın neden tahrip edildiği, bu tahribatın altında yatan motivasyonun, toplumsal vicdandaki dönüşümün ve toplumsal mutabakatın oluşumunun incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında 531 kişi ile anket, 3 odak grup toplantısı ve 16 kişi ile derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Yöre halkının yarattıkları yoğun tahribatlara rağmen, sığla ormanlarını halen benimsemeleri, yörelerinin en önemli unsurlarından biri olarak görmeleri ve bu ormanlara yönelik gerçekleştirdikleri tahribatların farkında olarak vicdani sorumluluk taşıdıkları tespit edilmiştir. Çalışmanın sonuçlarından yararlanılarak, başlangıçta sığla ormanlarını yok etmek üzere motive edilen toplumsal dinamiklerin, yeniden bu ormanları korumak üzere yönlendirilebilme olanakları mevcuttur.

Anatolian Sweetgum (Liquidambar orientalis) is an endemic tree species and establishing densely natural and healthy forest nowhere else around the world except in Kö yceğiz-Dalyan SPA, Turkey. In the historical process, It has been playing important roles to form societial structure of the area. But especially, these forests, have been started to destructed by the government and local people as a result of urbanization and local agricultural policies which were developed during last seventy years, Today, they are now on the brink of extinction. This research aimed to determine destruction reasons of last Anatolian Sweetgum Forest of the world, underlying motivations of this destruction, transition of societial conscience and establishment of societial agreement in the frame of environmental sociology. This study consists of 531 surveys, 3 focus group meetings and 16 in-depth interviews. It has been pointed out that, despite the dense destruction which have been caused by local people, they are still taking up sweetgum forests, accepting it as one of the most important factors of their region and carrying on consciential responsibility by recognizing their destruction of these forests. By using findigs, it can be indicated that there is a possibility to redirect societial dynamics, which were motivated to wipe out at the beginning, to protect these forests again.